Differences

This shows you the differences between two versions of the page.

--- ft_cht_gracht [2023/07/18 14:13] – created ann
+++ ft_cht_gracht [2023/07/18 15:38] (current) – ann
@@ Line 3: / Line 3: @@
 ==== Vraagstelling ====
-De variatie in de consonantencluster //ft / cht// in woonplaatsnamen die de verspreide plaatsnaam //gracht// 'gracht, kanaal' bevatten, wordt gekarteerd.\\
+De variatie in de consonantencluster //ft / cht// in woonplaatsnamen die de verspreide plaatsnaam //gracht// 'gracht, kanaal' bevatten, wordt gekarteerd. Zowel enkelvoudige als samengestelde familienamen worden opgenomen.\\
 ==== Gegevens ====
+Type //Gracht//:\\
+Tokens: Coenegrachts (490)
+van der Gragt (295)
+van der Gracht (245)
+Coenegracht (185)
+Vergracht (112)
+Grachten (60)
+Vander Gracht (59)
+Van de Gracht (34)
+Van der Gracht (31)
+Berghgracht (21)
+Van Der Gracht (18)
+Vergragt (11)
+Koenegracht (10)
+Indegracht (10)
+Van den Meulengracht (7)
+Type //Graft//:\\
+Tokens: van der Graft (139)
+van de Molengraft (107)
+Graft (49)
+Graftdijk (42)
+van Graft (20)
+van den Molengraft (17)
+Grafthuis (15)
+van de Graft (14)\\
 ==== Kaart ====
+{{::grachtchtftwiki.png?800|}}
 ==== Commentaar ====
+Een typisch Nederlandse klankwijziging die in de andere moderne West-Germaanse talen niet voorkomt, is de overgang van de cluster //-ft// in //-cht//. Woorden als //lucht, kracht, zacht, achter, stichten, hechten// staan tegenover Duits //Luft, Kraft, stiften, heften// en Engels //loft, craft, soft, after//. De tegenstelling is betrekkelijk jong; ze ontstond pas in het Vroegmiddelnederlands. De ontwikkeling //-ft// > //-cht// trad het eerst op in het zuiden. De meeste relicten met //-ft// zijn dan ook te vinden in Noord-Nederlandse dialecten: //after, graft, gekoft, soft// (Van Loon 2014: 236). De //-cht// verspreidde zich vanuit het zuidwesten naar het noorden: in de 13de en 14de eeuw is het noorden nog een vrij homogeen //-ft-gebied// bij werkwoordsvormen als //vercoft, ghecoft// (Berteloot 1984: 93, kaart 132; Rem 2003: 196).\\
+In de moderne familienamen die de soortnaam //gracht// bevatten, is de Middelnederlandse klanktegenstelling tussen zuidelijke //Gracht//- en noordelijke //Graft//-vormen behouden, met uitzondering van Noord-Holland, dat de //-ft//-vormen voor //-cht//-varianten ingewisseld heeft.//
+Ann Marynissen
+{{tag> gracht}}