Inhoud

Klankvariatie: sk / sch in de beroepsnaam 'visser'

Kaart

Vraagstelling

Gekarteerd wordt de fonologische variatie tussen de consonantclusters sk en sch in de inlaut van de beroepsnaam visser.

Commentaar

De intervocalische consonantcluster in visser gaat terug op Oudnederlands /sk/. Deze cluster is in het Middelnederlands geƫvolueerd tot /sx/ en al vroeg vereenvoudigd tot /s/ (FAND IV: 24, kaart 12: wassen).
Op deze kaart worden de familienamen die de oude /sk/ behouden hebben, afgezet tegenover de /sch/-vormen. Het type Visker is zeldzaam: het komt verspreid voor in Noord-Brabant, in het Rivierengebied en in Groningen. Het type Visscher, met conservatieve spelling <ssch> is vooral in Oost-Vlaanderen en Overijssel geconcentreerd, maar wordt in het hele taalgebied aangetroffen. Vermoedelijk wordt het Visscher-type met [s] uitgesproken en is het enkel een spellingvariant van het zeer frequente type Visser: zie ss / ssch in de beroepsnaam 'visser'.
Ter vergelijking: in de moderne dialecten blijft de [sx]-realisatie in wassen beperkt tot enkele noordoostelijke plaatsen, vooral in Noord-Twente in Noord-Oost-Vlaanderen. De uitspraak [sk] is bewaard in vrij veel noordoostelijke plaatsen, in twee Noord-Hollandse en twee plaatsen in en om Kortrijk en op de grens tussen de Denderstreek en het Pajottenland (FAND IV: 24, kaart 12: wassen).

Andere variatie

Spellingvariatie: zie ss / ssch in de beroepsnaam 'visser'
Morfologische variatie: zie visser

Gegevens

Type Visscher:
Tokens: Visscher (6735) De Visscher (1206) Visschers (966) Devisscher (327) de Visscher (103) Vischer (87) De Visschere (68) Devisschere (54) DeVisscher (14) De visscher (11)

Type Visker:
Tokens: Visker (393) Viscer (27)

Ann Marynissen