lexicale_motiefgroepen
Differences
This shows you the differences between two versions of the page.
Both sides previous revisionPrevious revisionNext revision | Previous revision | ||
lexicale_motiefgroepen [2022/04/01 14:22] – [Commentaar] ann | lexicale_motiefgroepen [2022/08/03 09:36] (current) – ann | ||
---|---|---|---|
Line 1: | Line 1: | ||
- | ===== Lexicale motiefgroepen ====== | + | ===== Lexicale motiefgroepen |
Familienamen zijn deels gevormd met soortnamen, deels met eigennamen.\\ | Familienamen zijn deels gevormd met soortnamen, deels met eigennamen.\\ | ||
- | Hun historisch-etymologische betekenis is die van de soort- of eigennamen waarop ze teruggaan: de eerste drager van de naam // | + | Hun historisch-etymologische betekenis is die van de soort- of eigennamen waarop ze teruggaan: de eerste drager van de naam // |
Naargelang hun benoemingsmotief kunnen de familienamen in vijf lexicale motiefgroepen worden ingedeeld: | Naargelang hun benoemingsmotief kunnen de familienamen in vijf lexicale motiefgroepen worden ingedeeld: | ||
Line 10: | Line 10: | ||
Patroniemen zijn gevormd met de voornaam van de vader, bijv. // | Patroniemen zijn gevormd met de voornaam van de vader, bijv. // | ||
Metroniemen zijn gevormd met de voornaam van de moeder, bijv. // | Metroniemen zijn gevormd met de voornaam van de moeder, bijv. // | ||
- | Voorbeelden van familienamen die teruggaan op verwanten in de tweede graad, zijn bijv. //Ooms//, //De Neve//. | + | Voorbeelden van familienamen die teruggaan op verwanten in de tweede graad, zijn bijv. //Ooms//, //De Neve, Cosyns//. |
==== 2. Beroepsnamen ==== | ==== 2. Beroepsnamen ==== | ||
- | Beroepsnamen duiden het beroep of het ambt dat de eerste naamdrager uitoefende, aan. Dergelijke namen zijn een afspiegeling van hoe mensen vroeger de kost verdienden, bijv. //De Clerck//, //Smit//, // | + | Beroepsnamen duiden het beroep of het ambt aan dat de eerste naamdrager uitoefende. Dergelijke namen zijn een afspiegeling van hoe mensen vroeger de kost verdienden, bijv. //De Clerck//, //Smit//, // |
Vele beroepsnamen zijn ontstaan in een stedelijk milieu, bijv. de ambachtsnamen //De Wever//, // | Vele beroepsnamen zijn ontstaan in een stedelijk milieu, bijv. de ambachtsnamen //De Wever//, // | ||
In ieder dorp of stad was er vroeger een bakker, smid, molenaar, timmerman, (dak)dekker en koster. Het is dan ook geen toeval dat familienamen, | In ieder dorp of stad was er vroeger een bakker, smid, molenaar, timmerman, (dak)dekker en koster. Het is dan ook geen toeval dat familienamen, | ||
Line 19: | Line 19: | ||
==== 3. Eigenschapsnamen en diernamen ==== | ==== 3. Eigenschapsnamen en diernamen ==== | ||
- | De groep van de eigenschapsnamen omvat de namen die een opvallend kenmerk van de eerste naamdrager aanduiden. Dergelijke namen kunnen verwijzen naar een fysiek kenmerk, bijv. //De Groote//, //De Bruyne//, // | + | De groep van de eigenschapsnamen omvat de familienamen |
Mensen kunnen ook worden vergeleken met dieren: bij familienamen als bijv. //De Leeuw//, //Vos//, //De Pauw// worden eigenschappen van dieren metaforisch aan mensen toegeschreven. Diernamen kunnen echter meerduidig zijn: ze kunnen ook op historische huisnamen teruggaan, bijv. //Van der Valk//, of indirecte beroepsnamen betreffen, bijv. //Haring//. //De Vis//.\\ | Mensen kunnen ook worden vergeleken met dieren: bij familienamen als bijv. //De Leeuw//, //Vos//, //De Pauw// worden eigenschappen van dieren metaforisch aan mensen toegeschreven. Diernamen kunnen echter meerduidig zijn: ze kunnen ook op historische huisnamen teruggaan, bijv. //Van der Valk//, of indirecte beroepsnamen betreffen, bijv. //Haring//. //De Vis//.\\ | ||
Line 54: | Line 54: | ||
In alle andere Nederlandse provincies voeren ofwel de beroepsnamen (geel ingekleurd) ofwel de woonplaatsnamen (blauw) de rangschikking aan: beide naamtypen bereiken overal waarden van ruim 30 procent. In Zuid-Holland (33 procent), Utrecht (34 procent), Flevoland (33 procent), Overijssel (34 procent) en Friesland (39 procent) domineert de verwijzing naar de woonplaats van de eerste naamdrager als naamgevingsmotief; | In alle andere Nederlandse provincies voeren ofwel de beroepsnamen (geel ingekleurd) ofwel de woonplaatsnamen (blauw) de rangschikking aan: beide naamtypen bereiken overal waarden van ruim 30 procent. In Zuid-Holland (33 procent), Utrecht (34 procent), Flevoland (33 procent), Overijssel (34 procent) en Friesland (39 procent) domineert de verwijzing naar de woonplaats van de eerste naamdrager als naamgevingsmotief; | ||
- | Voor een uitvoerige studie, onder meer van de verdeling per motiefgroep, | + | Voor een uitvoerige studie, onder meer met de verdeling per motiefgroep, |
Marynissen, Ann (2010): Ursprung, Motivierung und Bildung von Familiennamen am Beispiel des niederländischen Sprachgebiets. In: Cornelissen G. & H. Eickmans (Hrsg.): Familiennamen an Niederrhein und Maas. Von Angenendt bis Seegers/ | Marynissen, Ann (2010): Ursprung, Motivierung und Bildung von Familiennamen am Beispiel des niederländischen Sprachgebiets. In: Cornelissen G. & H. Eickmans (Hrsg.): Familiennamen an Niederrhein und Maas. Von Angenendt bis Seegers/ | ||
Ann Marynissen | Ann Marynissen | ||
lexicale_motiefgroepen.1648822965.txt.gz · Last modified: 2022/04/01 14:22 by ann