Differences

This shows you the differences between two versions of the page.

--- categorieen_familienamen [2022/02/24 16:51] – [A. Lexicale groepen] ann
+++ categorieen_familienamen [2022/04/01 10:08] (current) – ann
@@ Line 1: / Line 1: @@
 ===== Categorieën familienamen =====
-==== A. Lexicale groepen ======
+[[Lexicale motiefgroepen|Lexicale motiefgroepen en hun verspreiding]]
-Familienamen gaan deels terug op soortnamen, deels op eigennamen.\\
+[[Grammaticale types|Grammaticale types en hun verspreiding]]
-Familienamen hadden aanvankelijk dezelfde betekenis als de soort- of eigennamen waarop ze teruggaan: de eerste drager van de naam //Timmerman// was ongetwijfeld een timmerman. Wie //De Groote// heette, viel op door zijn lengte. De eerste //Peeters// was de zoon van iemand die //Peter// heette. De stamvader van de familie //Vanderlinden// woonde bij een linde, enz. Als een soortnaam echter een eigennaam wordt, gaat de lexicale betekenis ervan verloren: meneer //Timmerman// hoeft geen timmerman meer te zijn. De nazaten van meneer //De Groote// kunnen klein van gestalte zijn. //Jan Peeters'// vader draagt niet noodzakelijk de voornaam //Peter// en het staat niet vast dat de familie //Vanderlinden// nog in een bosrijke omgeving woont.
-Naargelang hun historisch-etymologische betekenis kunnen de familienamen in vijf lexicale motiefgroepen worden ingedeeld:
-=== 1. Patroniemen, metroniemen en andere verwantschapsnamen ===
-De groep afstammingsnamen duidt een genealogische relatie aan: afstamming van de vader (patroniem), van de moeder (metroniem) of verwantschap met een persoon uit de ruimere familiekring.\\
-Patroniemen zijn gevormd met de voornaam van de vader, bijv. //Janssens//, //Gerritsen//, //Michiels//, //Davidse//, //Lambrecht//, //Florizoone//.\\
-Metroniemen zijn gevormd met de voornaam van de moeder, bijv. //Mariën//, //Roose//, //Cleeren//.\\
-Voorbeelden van familienamen die teruggaan op verwanten in de tweede graad zijn bijv. //Ooms//, //De Neve//.
-=== 2. Beroepsnamen ===
-Beroepsnamen duiden het beroep of het ambt dat de eerste naamdrager uitoefende, aan. Dergelijke namen zijn een afspiegeling van hoe mensen vroeger aan de kost kwamen, bijv. //De Clerck//, //Smit//, //Beckers//, //Rademakers//, //Mulder// of welk ambt ze bekleedden, bijv. //Meijer//, //De Ridder//, //Droste//, //Schepens//.\\
-Vele beroepsnamen zijn ontstaan in een stedelijk milieu, bijv. de ambachtsnamen //De Wever//, //Ketelslegers//, //Barbiers//, //De Baerdemaeker//. Op het platteland hield men zich hoofdzakelijk met landbouw bezig, bijv. //De Boer//, //De Winne//. \\
-In ieder dorp of stad was er vroeger een bakker, smid, molenaar, timmerman, (dak)dekker en koster. Het is dan ook geen toeval dat familienamen afgeleid van dergelijke essentiële beroepen in het hele taalgebied ruim verspreid zijn.\\
-Een niet geringe groep beroepsnamen is niet door het omvormen van de beroepsnaam zelf, maar door het noemen van een product dat bij een bepaald ambacht hoorde, ontstaan. Voorbeelden van dergelijke 'indirecte beroepsnamen' zijn, //Hamer//, //Bijl//, //Mostert//, //Wittebrood//, //Zoetemelk//.
-=== 3. Eigenschapsnamen en diernamen ===
-=== 4. Woonplaatsnamen ===
-=== 5. Herkomstnamen ===
-==== B. Grammaticale types ====