De variatie g / gh / ch als spelling van het foneem /γ/ in familienamen met het toponiem 'berg' wordt gekarteerd. Zowel familienaamvormen waarbij /γ/ in de auslaut staat en dan stemloos is, bijv. Van den Berg, als varianten met /γ/ in de inlaut, bijv. Berghman, zijn opgenomen.

Er tekent zich een globaal contrast af tussen Nederland, dat een overwicht aan <g>-spellingen toont, en Vlaanderen, waarin de archaïsche schrijfwijze <gh> domineert.
West-Vlaanderen is een homogeen <gh>-gebied, hoe verder je naar het oosten komt, hoe meer de <g>-grafieën toenemen. In Nederland nemen Nederlands Limburg en Noord-Brabant een uitzonderingspositie in: naast <g>-grafieën zijn hier heel wat 'Vlaamse' <gh>-spellingen opgetekend.
In Zuid-Oost-Vlaanderen en Zuid-Brabant, dichtbij de taalgrens, komt in enkele gemeenten de spelling <ch> voor.

Fonologische variatie: sjwa-apocope: zie: van den berg/van den berge
Morfologische variatie:

Type Berg:
Tokens: van den Berg (57935) Bergsma (4925) Bergmans (3462) Bergman (2948) van den Berge (2299) Van den Berge (574) van de Berg (529) Van Den Berge (419) Van den Berg (368) van den Bergen (337) Vandeberg (276) Vandenberg (154) Van de Berg (153) Vandenberge (150) Vandenbergen (148) Bergeman (101) Bergema (92) Vanden Berge (77) Van den Bergen (70) Vandebergen (61) van den Berg Jeths (49) van den Berg van Saparoea (34) Vanden Berg (27) Van den berg (17) Van den berge (17) van den Bergs (16) Van Den Bergen (15) vanden Berg (9) Vande Berg (9) Vanden Bergen (8) Van Den Berg (7)

Type Bergh:
Tokens: Vandenberghe (5388) van den Bergh (4140) Van den Bergh (3642) Van den Berghe (3047) Berghmans (2000) Vanden Berghe (1323) Van Den Berghe (956) Vandenbergh (853) Van Den Bergh (458) van den Berghe (432) Berghman (381) Vanden Bergh (232) Van den bergh (204) Vandebergh (200) Vandenberghen (153) Vanden Berghen (101) Van den Berghen (101) van de Bergh (69) Van den berghe (57) Vande Bergh (53) Van de Bergh (44) van den Berghen (32) VandenBerghe (30) VanDen Berghe (12) Van Den Berghen (11) Van Denberghe (11) Vanden bergh (9) Vanden berghe (7) van den Bergh Weerman (6) Van De Bergh (5)

Type Berch:
Tokens: Berchmans (52) van den Berch van Heemstede (12)

Ann Marynissen