Lexicon: valk / gier
Kaart
Vraagstelling
In de Nederlandse familienamen zijn tal van vogelnamen bewaard.
Op deze kaart wordt de verspreiding van twee roofvogels in familienamen getoond, de valk en de gier.
Bij het type Valk zijn Van der Valk, een familienaam die aan een huis- of herbergnaam refereert, en de namen met anlautende F (Falkena, Falke) die Fries of Duits zijn, niet opgenomen.
Commentaar
De vogelnaam valk is in familienamen het hele taalgebied verspreid, maar komt vooral in de regio's die vroeg verstedelijkt zijn frequent voor: het westen van Vlaanderen en het centrum van Nederland. Deze diernaam wordt verklaard als een beroepsbijnaam voor de valkenier, iemand die met valken jaagt of voor de jacht africht. De valk-namen zonder lidwoord kunnen bovendien patroniemen zijn die teruggaan op de Germaanse voornaam Falco 'valk' (Debrabandere 2003: 1240).
De familienaam De Gier daarentegen wordt als een metaforische bijnaam voor een hebzuchtige, die zich als een aasgier op bezit stort, opgevat (Debrabandere 2003:510). Deze familienaam is vooral frequent in Zuid- en Noord-Holland en Utrecht.
Andere variatie
Gegevens
Type Valk:
Tokens: Valk (4422)
Valcke (1433)
de Valk (1368)
De Valck (801)
Valckx (609)
Valks (357)
Valke (239)
Valck (154)
Valken (137)
Devalck (107)
de Valck (53)
De Valk (15)
Valcks (14)
de Valcke (10)
de Valke (6)
Type Gier:
Tokens: de Gier (2487)
Gier (5)
Ann Marynissen