Het substantief kramer bevat een lange vocaal â, die in de oostelijke dialecten secundair umgelautet kan zijn tot ê. De variatie tussen de types met aa en met ee wordt gekarteerd.

Er tekent zich een west-oost-tegenstelling af tussen het type met aa, dat in West-Vlaanderen, Zeeland, Holland, Utrecht en Friesland verspreid is, en het umlauttype met ee, dat in de oostelijke helft van het taalgebied voorkomt. De ee-vormen reiken verder naar het westen dan in de huidige dialecten het geval is: ook Oost-Vlaanderen is een ee-gebied. Deze naamkaart toont aan dat familienamen oudere klankverhoudingen weergeven dan de moderne dialecten.
Ook in het oosten van de provincies Groningen, Drenthe en Overijssel domineren de ee-klanken: ze grenzen aan het Nederduitse gebied dat zowel kremer als kramer kent. Vergelijk ook Hoogduits: Krämer.
Bij vele gevallen van fonologische variatie stelden we vast dat in Nederland de dialectklanken uit de familienamen geweerd werden. Dit geldt echter niet voor de variatie kramer / kremer, waarbij in het oosten van Nederland vele gevallen met palatale ee-vocaal bewaard zijn.

Spellingvariatie: zie c / k in de beroepsnaam 'kramer'
Morfologische variatie: zie kramer

Type Kramer:
Tokens: Kramer (13309) Cramer (1837) De Craemer (612) Kramers (529) de Kramer (435) Decraemer (283) Cramers (201) Decramer (196) Kraamer (178) Craemers (151) De Cramer (78) Craamer (46) De Craemere (37) Kraemer (26) Craemer (7)

Type Kremer:
Tokens: Cremers (4103) Kremer (3684) Creemers (2545) Kremers (1939) Cremer (778) De Cremer (446) Kreemers (328) Decremer (122) Kreemer (51) Creemer (29) De Kremer (18) Dekremer (5)

Ann Marynissen