===== Lexicale variatie: neef / kozijn =====

==== Vraagstelling ====

Om 'de zoon van iemands broer of zus of van iemands oom of tante' te noemen, heeft het Nederlands twee woorden: //neef// en //kozijn//. De verspreiding van beide woorden zoals ze in familienamen zijn overgeleverd, wordt hier gekarteerd.


==== Gegevens ====

Type //Neef//:\\
Tokens: De Neve (2427)
Neven (2136)
De Neef (1536)
Neefs (1322)
Neve (878)
Neef (862)
de Neef (633)
Nevens (576)
Deneef (371)
Deneve (355)
Nefs (245)
de Neve (203)
Neeft (180)
Neves (170)
De Nef (105)
Denef (51)
de Neeff (36)
Nef (27)
Neefe (24)
de Neeve (23)
Deneffe (19)
Neeffs (17)
De Neeff (16)
Deneft (15)
de Neuve (12)
Neuve (8)
Neffe (5)
Neff (5)
Nefve (5)

Type //Kozijn//:\\
Tokens: Coussens (565)
Cosyns (546)
Coessens (467)
Cousin (303)
Cosijn (293)
Cosijns (272)
Cosyn (270)
Cozijn (192)
Coesens (122)
Kozijn (111)
Koezen (101)
Couzijn (92)
Koesen (91)
Cozijns (62)
Cousijn (61)
Cousens (49)
Cozyns (48)
Kousen (44)
Coosen (28)
Cousyns (22)
Cossyns (21)
Cousyn (18)
Coseyns (12)
Cousins (12)
Cousein (11)
Koussen (11)
Coezijn (7)
Coesijns (5)

==== Kaart ====

{{::neefkozijnwiki.png?direct&800|}}

==== Commentaar ====

In het hedendaagse Nederlands heeft //neef// twee betekenissen: 1. zoon van iemands broer of zus; 2. zoon van iemands oom of tante. //Kozijn// betekent in de Belgisch-Nederlandse spreektaal 'neef, kind van iemands oom of tante'. \\
In het historische Nederlands is //kozijn//, een ontlening aan Frans //cousin//, de naam voor 'de zoon van een oom of tante, broer of zus' (WNT, lemma //kozijnII//). Ook //neve// slaat zowel op 'broeders- of zusterskind' (Frans //neveu//), als op 'ooms- of tanteskind' (Frans //cousin//) (WNT, lemma //neve//).\\
Dat //kozijn// volgens het WNT in het Noorden als verouderd geldt, in het Zuiden daarentegen nog algemeen in gebruik is, wordt bevestigd in de verspreiding van de familienamen die met beide woorden gevormd zijn. De namen //Cosyns// en varianten komen vooral voor in het zuiden van Oost-Vlaanderen en langs de taalgrens, waar het contact met het Frans het intensiefst is geweest. Het Germaanse erfwoord //neef// is in familienamen viermaal frequenter vertegenwoordigd dan het Romaanse //kozijn//. Familienamen van het type //Neef//, die de genoemde verwantschapsrelatie uitdrukken, zijn vooral in Vlaanderen en het westen van Nederland verspreid. In het oosten van Nederland komen ze veel minder vaak voor.\\ 

==== Andere variatie ====

Ann Marynissen

{{tag> neef}} {{tag> kozijn}}