This is an old revision of the document!
Table of Contents
Spellingvariatie: ss / ssch in de beroepsnaam 'visser'
Vraagstelling
De cluster ss in de inlaut van familienamen die teruggaan op de soortnaam visser heeft twee spellingvarianten: <ss> en <ssch>. De verspreiding van beide varianten wordt gekarteerd.
Gegevens
Type Visser:
Tokens: Visser (49926)
Vissers (7785)
de Visser (5116)
De Visser (42)
Vissere (32)
Devisser (29)
Type Visscher:
Tokens: Visscher (6735)
De Visscher (1206)
Visschers (966)
Devisscher (327)
de Visscher (103)
Vischer (87)
De Visschere (68)
Devisschere (54)
DeVisscher (14)
De visscher (11)
Kaart
Commentaar
De Oudnederlandse cluster /sk/ is in het Middelnederlands, naargelang van zijn positie in het woord, ofwel tot /sx/ geëvolueerd ofwel volledig geassimileerd tot /s/ (Van Loon 2014:238). Op de familienamenkaart tekent zich een oppositie af tussen enerzijds het zuidwesten resp. het noordoosten van het taalgebied, waarin de spellingen <ssch> uitsluitend resp. vaak gebruikt worden, en anderzijds het centrum en het noordwesten, waarin de spellingen <ss> domineren.
Matthijs Siegenbeek, wiens spellingregeling in 1804 in Nederland officieel werd ingevoerd, beveelt in zijn Verhandeling over de Nederduitsche spelling aan om intervocalisch niet <sch>, maar <s> te schrijven: niet kusschen, maar kussen (Siegenbeek 1804: 230). In Nederland werd dat voorschrift in de spelling van familienamen kennelijk goed opgevolgd, met uitzondering van de oostelijke provincies, waarin ook vaak voor <ssch> geopteerd werd.
Andere variatie
Ann Marynissen