atlas

Gedocumenteerd wordt de morfologische variatie bij de familienamen die het lexeem smid bevatten. De drie hoofdtypes zijn:

1. het type met voorgevoegd lidwoord: De Smid
2. het type met de genitiefuitgang -s: Smids
3. het nominatieftype zonder lidwoord en zonder uitgang: Smid
   

De familienamen die wijzen op migratie uit Engeland/Schotland/Ierland (Smith) of Duitsland (Schmitz, Schmidt en dergelijke) zijn niet in de selectie opgenomen.

Type Smid:
Tokens: Smit (42622) Smet (6777) Smid (3667) Smidt (1334) Smedt (23)

Type Smids:
Tokens: Smits (26744) Smeets (14704) Smets (10598) Smedts (1121) Smids (566) Smidts (307) Smeths (24)

Type De Smid:
Tokens: De Smet (13363) Desmet (8596) De Smedt (6730) Desmedt (2665) de Smit (1468) de Smet (783) Desmidt (332) de Smidt (300) Desmit (208) De Smit (185) Desmeth (103) De Smidt (80) DeSmet (72) de Smeth (65) De Smeth (44) de Smid (19) Desmed (11) de Smedt (11) DeSmedt (9)

Het aloude beroep van smid, de ambachtsman die metalen voorwerpen bewerkt en onderhoudt, is bijzonder populair geweest. Meer dan 150.000 Nederlanders of Vlamingen dragen een familienaam die herinnert aan een voorvader die dit ambacht uitoefende (aantallen: kaart A + kaart B samen).
Afhankelijk van de regio waarin men woont, neemt deze beroepsnaam verschillende vormen aan.
Het nominatieftype Smid is het best vertegenwoordigd in de noordelijke helft van Nederland. In Vlaanderen zien we een concentratie van dit type in het Waasland.
Het genitieftype Smids domineert niet alleen in een uitgebreid zuidoostelijk gebied, maar dringt ook door in het Smid-gebied: het strekt zich uit tot in de Randstad en is tevens goed verspreid in Friesland.
De variant met voorgevoegd lidwoord, het type De Smid, heeft de overhand in de westelijke helft van Vlaanderen, met uitlopers in de oostelijke provincies.

De beroepsnaam smid wordt in familienamen vaak gecombineerd met een suffix. De regionale verspreiding van de gesuffigeerde types wordt in kaart gebracht:

1. het type met diminutiefsuffix -ke: Smekens
2. het type met suffix -ink, vaak samengetrokken tot -nk: Smeenk
3. het type met suffix -ing(e), ook samengetrokken tot -ng: Smeding
4. het type met suffix -aard: Smessaard
5. het type met suffix -man: Smismans
6. het type met suffix -stra: Smidstra
   

Als type is telkens de frequentste variant gekozen.

Type Smekens:
Tokens: Smekens (1572) Smeekens (517) Smeekes (303) Smeeks (5)

Type Smeenk:
Tokens: Smink (2111) Smeenk (1590) Smienk (344) Smeitink (325) Smeink (105)

Type Smeding:
Tokens: Smeding (981) Smeenge (404) Smeeing (78) Smeing (13)

Type Smessaard:
Tokens: Smessaert (447) Smissaert (179) Smisaert (8)

Type Smismans:
Tokens: Smismans (156) Smeman (128) Smitsman (115) Smitsmans (104) Smesman (83)

Type Smidstra:
Tokens: Smitstra (35) Smidstra (32)

Ann Marynissen

Ann Marynissen