Differences
This shows you the differences between two versions of the page.
| Both sides previous revisionPrevious revisionNext revision | Previous revision |
| lex-reguliereclerus [2022/07/05 15:39] – [Commentaar] ann | lex-reguliereclerus [2023/04/20 14:53] (current) – ann |
|---|
| ==== Commentaar ==== | ==== Commentaar ==== |
| |
| De vier gekarteerde lexemen zijn geografisch complementair verdeeld. De vele familienaamvarianten van //monnik// zijn vooral in het westen van Vlaanderen hoogfrequent, terwijl het type //Pater// in het tegenwoordig protestantse Noorden van het taalgebied verspreid is. Tussen het //monnik//- en het //pater//-gebied bevindt zich in het Rivierengebied, Noord-Brabant en Limburg een //broeder//-areaal. De laagfrequente Latijnse tegenhanger hiervan, //frater//, komt voor in het noorden van de Antwerpse Kempen en in het noordoosten van het taalgebied, hier in de variant met Nederlands suffix: //Fraterman//.\\ | De vier gekarteerde lexemen zijn geografisch complementair verdeeld. Familienaam met //monnik//, met zijn vele schrijfvarianten, zijn vooral in het westen van Vlaanderen frequent, terwijl het type //Pater// in het tegenwoordig protestantse noorden van het taalgebied verspreid is. Tussen het //monnik//- en het //pater//-gebied tekent zich een //broeder//-areaal af: dit type komt voor in het Rivierengebied, Noord-Brabant en Limburg. Het weinig frequente Latijnse equivalent hiervan, //frater//, is verspreid in het noorden van de Antwerpse Kempen en in het noordoosten van het taalgebied, hier in de variant met Nederlands suffix: //Fraterman//.\\ |
| De Zuid-Noord-tegenstelling //monnik/pater// illustreert het verband tussen woord- en naamgeschiedenis. Het Latijnse leenwoord //pater// is jonger dan //monnik//. Het appellatief //monnik// is al in de 13de eeuw geattesteerd en toponymisch al in Oudnederlandse plaatsnamen als //Monnikendam// bewaard. De eerste vindplaatsen van //pater// daarentegen dateren uit de 15de eeuw. | De zuid-noord-tegenstelling //monnik/pater// illustreert het enge verband tussen woord- en naamgeschiedenis. //Monnik// en //pater// zijn allebei Latijnse leenwoorden, maar //pater// is jonger dan //monnik//. Als appellatief is //monnik// al in de 13de eeuw geattesteerd en toponymisch is het al in het Oudnederlands in de plaatsnaam //Monnikendam// bewaard. De eerste vindplaatsen van //pater// daarentegen dateren pas uit de 15de eeuw.\\ |
| In het Zuiden van het taalgebied zijn bijnamen vroeger tot vererfbare familienamen geëvolueerd als in het Noorden. | In het zuiden van het taalgebied zijn bijnamen vroeger tot erfelijke familienamen geëvolueerd dan in het noorden. Dat verklaart waarom het oudere appellatief //monnik// in zuidelijke familienamen bewaard is, terwijl het jongere woord //pater// zich pas in de later ontstane noordelijke familienamen kon doorzetten (Marynissen 2020: 232-233). |
| |
| Ann Marynissen | Ann Marynissen |
| | |
| | {{tag> monnik}} {{tag> broeder}} {{tag> frater}} {{tag> pater }} |
| |
