Differences

This shows you the differences between two versions of the page.

--- lex-burger [2022/05/31 16:11] – created ann
+++ lex-burger [2022/07/27 18:05] (current) – [Andere variatie] ann
@@ Line 1: / Line 1: @@
-===== Lexicale variatie: 'stedeling': burger / poorter =====
+===== Lexicale variatie: burger / poorter =====
+==== Vraagstelling ====
+Voor het begrip 'stedeling' waren in het Middelnederlands twee woorden in gebruik: //poorter// en //burger//. Beide zijn overgeleverd in familienamen: het verspreidingsgebied van beide heteroniemen wordt gekarteerd.
+==== Gegevens ====
+Type //Burger//:\\
+Tokens: Burger (4220)
+Burgers (3972)
+Borgers (1900)
+Borger (1255)
+De Borger (717)
+Burgering (334)
+den Burger (164)
+Borgerink (129)
+de Burger (68)
+Borgermans (58)
+De Borgher (38)
+Borghers (14)
+Deborger (10)
+Type //Poorter//:\\
+Tokens: Depoorter (2170)
+De Poorter (1207)
+Depoortere (1167)
+de Poorter (649)
+De Poortere (469)
+Poorter (223)
+Poorters (171)
+Porters (150)
+Poorterman (110)
+Derpoorter (46)
+Porter (45)
+de Poortere (21)
+Poortermans (20)
+DePoorter (16)
+Derpoortere (7)
+==== Kaart ====
+{{::burgerpoorterwiki.png?direct&800|}}
+==== Commentaar ====
+//Burger// en //poorter// in familienamen hebben een complementaire geografische verdeling: het type //Poorter// komt geconcentreerd voor in het graafschap Vlaanderen, met uitlopers naar het oosten van Vlaanderen toe. Het type //Burger// domineert in heel Nederland, in Vlaams-Brabant en Belgisch-Limburg.\\
+Deze verdeling tussen de synoniemen //poorter// (afgeleid van //poort// 'stad') en //burger// (afgeleid van //burg// 'stad') bestond al in de dertiende en veertiende eeuw (zie: middelnederlands.nl: vormencatalogus). Ze wordt bevestigd door de verspreiding van de woonplaatsnamen van het type //Van der Burgt// en //Van der Burg//, die vooral Hollands, Brabants en Gelders zijn (zie: [[u o burcht|woonplaatsnamen met 'burcht']] en  [[u o in burg|woonplaatsnamen met 'burg']]).\\
+In de middeleeuwse Vlaamse steden, die het eerst tot ontwikkeling zijn gekomen, werden inwoners van steden die het poorterschap verkregen hadden, //poorter// genoemd. In die Vlaamse steden ontwikkelden toenamen zich het eerst tot erfelijk overdraagbare familienamen. Elders in het taalgebied ontstonden tal van familienamen waarin het synoniem //burger// voor een stadsbewoner bewaard is.
+==== Andere variatie ====
+Morfologische variatie: zie [[morf-burger|burger]]\\
+Klankvariatie: zie [[u o in burger|u / o in de standsnaam 'burger']]\\
+Spellingvariatie: [[orth aaneenlos in poorter| los of aaneengeschreven: 'Depoorter(e)' / 'De Poorter(e)']]\\
+Fonologische variatie: sjwa-apocope: [[poorter poortere|poortere / poorter]]\\
+Ann Marynissen
+{{tag> poorter}} {{tag> burger}}